Palindromik Kelimeler ve Ambigram

Palindromik kelimelerle sunulacak bir ürün üzerinde, bir müşterimiz için fikir ve tasarım modelleri geliştirmekle uğraşıyoruz bu günlerde.

Sıcakların etkisiyle mi bilinmez, kelimelerin esnekliğiyle ofiste hayli eğlenceli zaman geçiriyoruz. Çıkan cümleleri, Rap müziği formunda harmanlayıp, söyleme fikri,
zihne bol oksijen taşıyan kahkahalara yol açan uygulama denemeleriyle bugün eriştiğimiz son noktaydı. Elimizdeki ürünle yapabileceğimiz bir şey değil bu ama, sadece palindromik kelime / cümlelerle Rap müziği sözü oluşturan biri çıkarsa birgün, (var mı bilmiyorum) en azından özgünlüğüyle müzik piyasasında oldukça ilgi çekebileceğini düşünüyorum.

Cümle, kelime ya da sayıların okunuşlarının, tersten okunduklarında da aynı olmaları demek palindrom. "niçin", "teğet", "yatay", "kapak" gibi.

"metot - totem", "ayak - kaya" gibi palindromik değil ama,
çift yönlü okunuşu anlamlı kelimeler de var. Bunlardan da enteresan şeyler çıkarmak mümkün.

Eğlenceli minik bir beyin jimnastiği arasına ne dersiniz? Şimdi düşününce, aklınıza bu tarz ilk hangi kelimeler geliyor?


Net'te, neler yapılmış diye gezinirken; yanda gördüğünüz, '
Ambigram Doorhang' Ambigram kapı kolu yazısına denk geldim. Ambigram gibi hoş bir detayla zenginleştirilmiş, sade tasarımlara ve bu tür tasarımların birçok ortamda rahatlıkla kullanılabileceğine örnek olsun diye buraya da not düşmek istedim.

Ambigram; eski bir yazı sanatı; sunuş pozisyonu tersine çevrildiğinde de okunabilen, grafiksel figürlere deniyor.

Bir eksen üzerinde dönerken, farklı açılardan okunabilen tasarımlar olduğu gibi, aynadan yansıdığında okunabilecek Ambigram tasarımaları da var.


Ambigram Doorhang; "Came in", "Go away" kapı kolu zamazingosu, suck.uk'den detaylı görülebilir. 'Doormat' ise, benzer bir başka ambigram uygulanmış tasarım örneği.


Teknoloji ve tarihi dokuyla harmanlanmış, zamanında zevkle bir solukta okuduğum; Dan Brown, "Melekler ve Şeytanlar" kitabındaki gizemlerden birinin de,
bir Ambigram olduğunu anımsıyorum.

İsviçre'de, CERN Araştırma Merkezi'nden Vatikan'a; Illuminati’nin 400 yıllık izini, Roma sokaklarında gizemli işaretler peşinde merakla sürebileceğiniz bir kitap, Melekler ve Şeytanlar.

Kitapta, anti madde, partikül hızlandırıcı tünelleriyle Bing Bang hakkında ispatlanmış veriler sağlamak için Parçacık Fiziği araştırmaları yapan CERN Laboratuarlarındaki faliyet kadar, Roma sokaklarında gezerken yakınlaştığınız eserler ve Vatikan hakkında bilgiler de gayet etkileyici.
İsviçre’deki Nükleer Araştırma Merkezi’nin (CERN) başarılı fizikçilerinden Leonardo Vetra cinayete kurban gitmiştir. Vetra’nın tek gözü oyulmuş ve göğsü “Illuminati” sembolüyle dağlanmıştır. Ancak CERN’in tek kaybı Vetra değildir. Ünlü fizikçinin son derece tehlikeli buluşu “Karşı madde”de çalınmıştır.

Cinayeti büyük bir özenle gizleyen CERN’in direktörü, Harvard Üniversitesi Simgebilim Profesörü Robert Langdon’u İsviçre’ye çağırır. Langdon efsanevi gizli örgüt Illuminati’nin böyle bir cinayete karışmış olduğunu öğrenince çok şaşırır. Galileo zamanından beri Katolik Kilisesi’nin bağnaz inançlarını lanetleyerek bilimin yararlarını yücelten Illuminati’nin böyle bir cinayeti işlemiş olması imkansızdır. Üstelik Illuminati, yüz yıllardır faaliyet göstermemektedir.

Dr. Vetra’nın kızı Vittoria korkunç gerçekle birlikte, vakumlu bir kutunun içinde saklanan ölümcül dozdaki karşı maddenin de çalışmış olduğunu gördüğünde şok geçirir. Karşı madde, pilleri altı saat içinde şarz edilmezse patlayacaktır.

Yeni papa seçimi başlamak üzereyken İsviçreli muhafızlar karşı madde kutusunun Vatikan Kenti’nde yerin altına gizlendiğini öğrenirler. Bu arada kente de işler oldukça karışmış durumdadır. Dört papa adayı esrarengiz bir şekilde kaybolmuştur. Bu büyük olay Vittoria ve Langdon’un da Vatikan’a girmelerini engeller. Ancak Vittoria ve Langdon en üst düzey yetkiliye ulaşmayı başarırlar. Karşı madde için yapılan toplantı esnasında kardinalleri rehin alan terörist telefon eder ve Illuminati’nin buluşma yerlerini gösteren gizemli işaretlerden söz eder...
Çok satarlar arasında olsa da; tarih ve bilimsel verileri beceriyle okuyucuya sunan; bilgilerinizi, eğlenceli bir tazeleme ya da yenileme fırsatı olarak da kullanabileceğiniz böylesi kitapları okumayı, seviyorum.

Dan Brown kitapları üzerinde tartışmalar dönedursun. Melekler ve Şeytanlar; Ron Howard yönetmenliğinde ve Robert Langdon rolünde Tom Hanks ile, 2008'de sinemaya yansıyınca [Angels & Demons (2008)]; daha çok tartışmalar yaratacak, ses getirecek gibi gözüküyor.

Okumadıysanız, Dan Brown "Melekler ve Şeytanlar" kitabını, filmi vizyona girmeden okumanızı öneriyorum.

Maddeyi oluşturan parçacıkları inceleyerek, evrenin işleyişi hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak amacıyla, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) ile yapılan parçacık çarpıştırma deneyi; araştırmacılara evrenin ilk zamanlarını anlama imkanı verecek.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) isimli parçacık hızlandırıcısında, atom çekirdeğindeki protonlar çok yüksek enerjiyle çarpıştırılacak. Şimdiye kadar inşa edilen en büyük ve en yüksek enerjili parçacık hızlandırıcısı olan LHC'deki çarpışma sonucunda ortaya çıkacak parçacıkların evrenin işleyişindeki rolleri incelenecek.
Dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcısı LHC'nin (Geniş Hadron Çarpıştırıcı) yapımının tamamlanmak üzere olduğunu açıkladı. Aymar, 1.232 zıt kutuplu mıknatıstan 1.000'inin yeraltındaki LHC'nin tünellerine yerleştirildiği söyledi. CERN'e üye 20 devlet bulunuyor.
Bu araştırmalara Türkiye'nin tavrını ve katılım durumunu tahmin etmeniz zor olmayacaktır diye düşünüyorum. Alttaki alıntıdaki, "zamanı gelince" ifadesine dikkatinizi çekmek isterim.
Türkiye'nin Avrupa Parçacık Fiziği Araştırma Merkezi'ne (CERN) ne zaman üye olacağının sorulması üzerine de Çakıroğlu, CERN ile ilgili ilişkileri yürütmek üzere bir kaç ay önce Başbakanlığın TAEK'i görevlendirdiğini hatırlattı.

Zamanı gelince Türkiye CERN'e tam üye olacak” diyen Çakıroğlu, öncelikle CERN'le ilişkileri düzenli tutmak için altyapı oluşturduklarını ve üye olunduğu zaman katkı sağlayacak ülkelerden biri olmak için hazırlık yaptıklarını söyledi.(link)
İlginizi çektiyse; "CERN'de büyük Deney Başlamak Üzere" ve "Teknolojinin Işığında Tanrıyı Aramak" başlıklı yazıları okumaya devam edebilirsiniz. Yoksa ben, Ambigram, Palindrom çerçeveli konumu aşmak üzereyim.

Rap müzikli
Palindromik ofis maceralarından kapı kolu, paspas uygulamalarına Ambigram kullanımı ve CERN Laboratuvarlarından Vatikana, Roma sokaklarında gezintiyle; Türkiye'nin bir önemli bilimsel araştırmaya daha mesafeli duruşuna değindiğimiz; "Palindromik Kelimeler ve Ambigram" başlıklı yazımız burada sona eriyor.

Eğlenceli minik bir beyin jimnastiği arası verdiyseniz; aklınıza gelen Palindromik kelimeleri bilmek isterdim.

(Görsellerin büyük hâllerini görmek için, üzerlerine tıklayabilirsiniz.)

7 yorum:

  1. kesinlikle eğlenceli; bırak kelimeyi ben sana bir iki cümle(!) örneği vereyim:

    "zaman yorar akıl kahreder haklı karar oynamaz"
    "no evil live on"

    bu iki cümle de "kapanda üç kaplan" ("Tres Tristes Tigres" -Guillermo Cabrera Infante) isimli eski bir kitaptan.

    bir de küçüklükten kalma, "ey edip adana'da pide ye" gibi bi'şey hatırlıyorum:)

    YanıtlaSil
  2. "Tres Tristes Tigres", kelime oyunlarıyla nefis bir kitaptır. Fakat buna rağmen, okuyan ya da varlığından haberdar olan birilerine rastlamak da pek kolay değil, maalesef.

    YanıtlaSil
  3. "Anastas mum satsana" da benim aklımda kalmış.

    Kısa bir araştırma sonucunda şu bilgilere ulaştım:

    Perec -ki kendisinin deli olduğunu düşünüyorum :) - 1247 kelimelik bir palindrom yaratmış. İşte burada

    Pol Kools, 2004'te 2119 kelimelik şu palindromu yaratmış.

    Burada da oldukça uzun bir palindrom var.

    Bu palindromların tamamı Fransızca. Dilimizde bu kadar uzunu var mıdır ve palindromun Türkçe karşılığı nedir, diye merak ediyorum şimdi.

    YanıtlaSil
  4. Palindrom mevzusu tam bir çılgınlık.

    TDK'nın, "Dağarcığınıza Her Gün İki Söz" e-posta servisini kullanıyorum. Geçen gün linkin tanımı geldi.

    "link : İngilizce kökenli bu söz 'İletişimi sağlayan dizgenin, teknik ağın birliği.' anlamına gelmektedir. Bu söz için Kurumumuz tarafından ilişim karşılığı önerilmiştir",
    diyor TDK

    Linki, ilişim olarak tanımlayan TDK, palindromu nasıl tanımlar, sormak lazım.

    :) Linkler için teşekkür ederim.

    Antikçağ'da, şairin daha önce söylediklerini geri almak için yazdıklarına da, palinodia deniyormuş (*).

    YanıtlaSil
  5. tdk'nın o iletisini ben de okudum, çok ilginç bir karşılık olmuş. ama öyle sanıyorum ki mux-demux arası hatlara verilen "link hatları"nı ifade etmek için bu karşılığı sunmuşlar.

    oysa ingilizce de her iki terim (bağlantılar ve elektronik hatlar) için de "link" kullanılıyor. bu yüzden türkçe'de bir anlam karışıklığı doğması muhtemel.

    kullanıldıkça yaygınlaştırılabilir belki ama script -> betik, computer -> bilgisayar gibi etkileyici bir karşılık değil ne yazık ki...

    YanıtlaSil
  6. Link için bir karşılığa gereksiniliyorsa; bunu "bağlantı"dan daha iyi karşılayan başka bir kelime olamaz gibi geliyor bana.

    Bağlantı;
    1. İki veya daha çok şeyin birbiriyle bağlı bulunması, ilişki, irtibat, bağlanak:
    "Kar yüzünden çevre ile bağlantı kesildi."- .
    2. İki şey arasında ilişki sağlayan bağ:
    "Bütün ulaştırma bağlantıları tahrip edilmiştir."- F. R. Atay.


    "bağlantıda olmak"; hem ne çok yakın ne de çok uzak, belirli bir mesafede olunduğunu gösterdiği için, kullanmayı sevdiğim bir ifade, hem de linklemenin doğasına da yakışıyor.

    teşekkür ederim ean. evet, internetle ilgili değil daha çok ulaşımla ilgili anlamlarından biri olsa gerek o karşılık...

    YanıtlaSil
  7. creaziz diye biri vardı, bloğunda harika işleri var

    YanıtlaSil

Merhaba! Flynxs | Lynist weblog yorum bırakma alanındasınız.
Ziyaretiniz, ve yorumlarınızda Türkçe Yazım Kuralları'na göstereceğiniz özen için teşekkür ederim!

İçerik hakkında ne düşünüyorsunuz? Konuyla ilgili düşüncelerinizi, hissettiklerinizi, alttaki metin kutusuna yorumunuzu -isim, e-posta, varsa web site gibi detayları da belirterek- bırakarak paylaşabilirsiniz (yorumlarınızda bold, italik görünüm ve link vermek için < b>, < i>, < a> gibi bazı HTML etiketlerini de kullanabilirsiniz).

Saygı sınırlarını aşan ifadeler ve spam içerikli olası yorumlara yer vermemek için, bu blog'da yorumlar, onaylandıktan sonra yayımlanır. Yorumunuzu gönderdikten sonra burada eş zamanlı olarak görüntüleyemezseniz, endişelenmeyin, bu sebepledir.

Flynxs altındaki tüm yorumlardan anında haberdar olmak için yorumlara RSS ile abone olmayı unutmayın. (Bknz: RSS nedir?, Feedlerimi Nasıl Yönetirim?)

Olası soru, öneri ve görüşlerinizi bana, isterseniz 'gmail' adresim 'flynxs.blogspot' üzerinden de iletebilirsiniz...